Τα υπέρ και τα κατά
Σαν χορτοφαγία ορίζεται ένας τρόπος ζώης που αποκλείει τη χρήση ζώων ή ζωικών προϊόντων για τροφή, ένδυση ή άλλους σκοπούς. Πρακτικά, ένας αυστηρά χορτοφάγος (βίγκαν) δεσμεύεται στην αποφυγή κατανάλωσης όλων των ζωικών προϊόντων (κρέας, ψάρι, αυγά,γαλοκτοκομικά προϊόντα) και χρήση προϊόντων από γούνα, μαλλί, κόκαλα, δέρμα,φτερά, μαργαριτάρια, κοράλλια και άλλες ζωικές πηγές. Οι περισσότεροι αυστηρά χορτοφάγοι αποφεύγουν τα προϊόντα που έχουν πειραματιστεί πάνω σε ζώα. Οι άνθρωποι γίνονται αυστηρά χορτοφάγοι για πολλούς λόγους ηθικούς, όπως τα δικαιώματα των ζώων και η προστασία του περιβάλλοντος, προσωπικούς, όπως για την υγεία τους (σωματική και πνευματική) ή ακόμη για θρησκευτικούς λόγους.
Προέλευση και χρήση του όρου Η λέξη vegan, προήλθε από τη λέξη vegetarian που σημαίνει χορτοφάγος και άρχισε να χρησιμοποιείται το 1944. Αυτό συνέβη γιατί η Έλσι Σρικλεϋ και ο Ντόναλντ Γουάτσον θεωρούσαν ανήθικη τη χρήση του όρου χορτοφάγος για ανθρώπους που καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα κι έτσι ξεκίνησαν την Κοινωνία των Αυστηρά Χορτοφάγων στη Μεγάλη Βρετανία (UK Vegan Society). Συνδύασαν τα πρώτα τρία και τα δύο τελευταία γράμματα της λέξης vegetarian και δημιούργησαν τον όρο vegan.
Από την ίδρυσή της η Βρετανική Κοινωνια των Αυστηρά Χορτοφάγων, χρησιμοποίησε τον όρο vegan, για να συμπεριλάβει όλους εκείνους τους ανθρώπους που απέκλειαν από κάθε πτυχή της καθημερινής τους ζωής τα ζωικά προϊόντα, σε αντίθεση με εκείνους που τα απέκλειαν μόνο από τη διατροφή τους. Αν και η ολική χορτοφαγία με τη μορφή που έχει σήμερα είναι προϊόν του 20ού αιώνα, η αποχή από κάθε ζωικό προϊόν μπορεί να βρεθεί σε πολλές θρησκείες του παρελθόντος.
Οι χορτοφάγοι χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με τι καταναλώνουν
Σαν χορτοφαγία ορίζεται ένας τρόπος ζώης που αποκλείει τη χρήση ζώων ή ζωικών προϊόντων για τροφή, ένδυση ή άλλους σκοπούς. Πρακτικά, ένας αυστηρά χορτοφάγος (βίγκαν) δεσμεύεται στην αποφυγή κατανάλωσης όλων των ζωικών προϊόντων (κρέας, ψάρι, αυγά,γαλοκτοκομικά προϊόντα) και χρήση προϊόντων από γούνα, μαλλί, κόκαλα, δέρμα,φτερά, μαργαριτάρια, κοράλλια και άλλες ζωικές πηγές. Οι περισσότεροι αυστηρά χορτοφάγοι αποφεύγουν τα προϊόντα που έχουν πειραματιστεί πάνω σε ζώα. Οι άνθρωποι γίνονται αυστηρά χορτοφάγοι για πολλούς λόγους ηθικούς, όπως τα δικαιώματα των ζώων και η προστασία του περιβάλλοντος, προσωπικούς, όπως για την υγεία τους (σωματική και πνευματική) ή ακόμη για θρησκευτικούς λόγους.
Προέλευση και χρήση του όρου Η λέξη vegan, προήλθε από τη λέξη vegetarian που σημαίνει χορτοφάγος και άρχισε να χρησιμοποιείται το 1944. Αυτό συνέβη γιατί η Έλσι Σρικλεϋ και ο Ντόναλντ Γουάτσον θεωρούσαν ανήθικη τη χρήση του όρου χορτοφάγος για ανθρώπους που καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα κι έτσι ξεκίνησαν την Κοινωνία των Αυστηρά Χορτοφάγων στη Μεγάλη Βρετανία (UK Vegan Society). Συνδύασαν τα πρώτα τρία και τα δύο τελευταία γράμματα της λέξης vegetarian και δημιούργησαν τον όρο vegan.
Από την ίδρυσή της η Βρετανική Κοινωνια των Αυστηρά Χορτοφάγων, χρησιμοποίησε τον όρο vegan, για να συμπεριλάβει όλους εκείνους τους ανθρώπους που απέκλειαν από κάθε πτυχή της καθημερινής τους ζωής τα ζωικά προϊόντα, σε αντίθεση με εκείνους που τα απέκλειαν μόνο από τη διατροφή τους. Αν και η ολική χορτοφαγία με τη μορφή που έχει σήμερα είναι προϊόν του 20ού αιώνα, η αποχή από κάθε ζωικό προϊόν μπορεί να βρεθεί σε πολλές θρησκείες του παρελθόντος.
Οι χορτοφάγοι χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με τι καταναλώνουν
- Γαλακτο- χορτοφαγιία : Οι γαλακτο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας ή αυγά αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι περισσότεροι χορτοφάγοι στην Ινδία αλλά καί οι αρχαίοι Πυθαγόρειοι, είναι ή ήταν γαλακτο-χορτοφάγοι.
- Γαλακτο-αυγο-χρτοφαγιά : Οι γαλακτο-αυγο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά. Αυτή αποτελεί προς το παρόν την πιο κοινή κατηγορία χορτοφάγων στο δυτικό κόσμο.
- Αυγό- χορτοφαγία : Οι αυγο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας ή γαλακτοκομικά προϊόντα αλλά καταναλώνουν αυγά.
- Αυστηρή χορτοφαγία : Οι αυστηρά χορτοφάγοι (γνωστοί ως vegans στην αγγλική γλώσσα) δεν καταναλώνουν κανένα ζωϊκό προϊόν (όπως είναι τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, κλπ), δεν φορούν γούνες, δέρμα και μαλλί και δεν χρησιμοποιούν προϊόντα που κάνουν τεστ σε ζώα.
- Ωμοχορτοφαγία: Καταναλώνονται φρέσκα και ωμά φυτικής προέλευσης τρόφιμα, όπως φρούτα, σπόροι, καρύδια και λαχανικά.
- Μακροβιοτική διατροφή: Ακόμα πιο αυστηρή εκδοχή χορτοφαγίας. Αποτελείται μόνο από φασόλια και δημητριακά ολικής άλεσης.
- Φρουτοφαγία: Καταναλώνονται μόνον φρούτα, ξηροί καρποί και σπόροι.
Τα υπέρ της χορτοφαγίας:
Χαμηλή πιθανότητα εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων. Η υψηλή κατανάλωση κρέατος έχει συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγεικών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη, καρκίνου του παχέος εντέρου και καρκίνου του μαστού. Στην αντίθετη περίπτωση, ένας χορτοφάγος διατρέχει χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης των προαναφερθέντων νοσημάτων.
Υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών. Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα μη επεξεργασμένα δημητριακά και γενικότερα όλες οι τροφές φυτικής προέλευσης είναι πλούσιες σε διάφορες αντιοξειδωτικές ουσίες. Έχοντας σαν κύριο μηχανισμό δράσης την επιδιόρθωση των βλαβών σε κυτταρικό επίπεδο, η υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών σχετίζεται με την καλύτερη υγεία των μαλλιών και της επιδερμίδας, όπως επίσης και με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου.
Απώλεια βάρους. Η μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους και η αντικατάσταση των πλούσιων σε θερμίδες τροφών με άλλες χαμηλότερης περιεκτικότητας, συμβάλλουν συνδυαστικά στη μείωση των συνολικά προσλαμβανόμενων θερμίδων και έτσι στην απώλεια βάρους.
Κάνετε οικονομία. Το κρέας και τα ψάρια είναι ακριβότερα σε σχέση με τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, όπως επίσης και τα βασικά τρόφιμα (ρύζι, όσπρια, κλπ). Μάλιστα, η αγορά κατεψυγμένων ή συσκευασμένων προϊόντων, όταν τα φρέσκα είναι εκτός εποχής, ωφελεί ακόμη περισσότερο τα οικονομικά ενός ατόμου.
Χαμηλή πιθανότητα εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων. Η υψηλή κατανάλωση κρέατος έχει συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγεικών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη, καρκίνου του παχέος εντέρου και καρκίνου του μαστού. Στην αντίθετη περίπτωση, ένας χορτοφάγος διατρέχει χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης των προαναφερθέντων νοσημάτων.
Υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών. Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα μη επεξεργασμένα δημητριακά και γενικότερα όλες οι τροφές φυτικής προέλευσης είναι πλούσιες σε διάφορες αντιοξειδωτικές ουσίες. Έχοντας σαν κύριο μηχανισμό δράσης την επιδιόρθωση των βλαβών σε κυτταρικό επίπεδο, η υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών σχετίζεται με την καλύτερη υγεία των μαλλιών και της επιδερμίδας, όπως επίσης και με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου.
Απώλεια βάρους. Η μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους και η αντικατάσταση των πλούσιων σε θερμίδες τροφών με άλλες χαμηλότερης περιεκτικότητας, συμβάλλουν συνδυαστικά στη μείωση των συνολικά προσλαμβανόμενων θερμίδων και έτσι στην απώλεια βάρους.
Κάνετε οικονομία. Το κρέας και τα ψάρια είναι ακριβότερα σε σχέση με τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, όπως επίσης και τα βασικά τρόφιμα (ρύζι, όσπρια, κλπ). Μάλιστα, η αγορά κατεψυγμένων ή συσκευασμένων προϊόντων, όταν τα φρέσκα είναι εκτός εποχής, ωφελεί ακόμη περισσότερο τα οικονομικά ενός ατόμου.
Τα κατά της χορτοφαγίας :
Αύξηση βάρους. Οι άπειροι χορτοφάγοι ή όσοι δεν ικανοποιούνται γευστικά από τα λαχανικά μπορούν εύκολα να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες γαλακτοκομικών ή αμυλούχων τροφίμων, όπως είναι το ψωμί, τα κράκερς και τα κριτσίνια, επειδή είναι βολικά και νόστιμα. Αυτή η τακτική μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την εύκολη και γρήγορη αύξηση του σωματικού βάρους.
Ευκολότερη κούραση. Η αναιμία, που προκαλείται από την έλλειψη του σιδήρου μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα κόπωσης και εξάντλησης. Ο σίδηρος που περιέχεται στα φυτικά τρόφιμα δεν είναι τόσο απορροφήσιμος όσο αυτός που περιέχεται στις ζωικής προέλευσης τροφές. Οι πηγές της Βιταμίνη C βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση του φυτικού σιδήρου.
Υψηλή κατανάλωση προϊόντων σόγιας. Υπάρχουν ενδείξεις πως η αυξημένη κατανάλωση προϊόντων σόγιας σχετίζεται με την ανάπτυξη άνοιας και καρκίνου του μαστού. Δυστυχώς, δεν έχει ξεκαθαριστεί ποια ποσότητα θεωρείται αυξημένη, αλλά κανείς δεν διατρέχει κίνδυνο καταναλώνοντας μέχρι 2 μερίδες την ημέρα.
Αυξημένος κίνδυνος οστεοπενίας-οστεοπόρωσης. Όσοι χορτοφάγοι αποκλείουν από τη διατροφή τους την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων δύσκολα καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες τους σε ασβέστιο, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν πρόωρα οστεοπενία και οστεοπόρωση. Χρειάζεται η συμβουλή ειδικού, διότι σε κάποιες περιπτώσεις η λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου κρίνεται απαραίτητη.
Η σωστή διατροφή του μέσου ενήλικα
Προτιμάται να τρώτε κόκκινο κρέας λιγότρο από μία φορά την εβδομάδα. Μπορείται να αποφεύγεται κρέατα που είναι επεξεργασμένο όπως λουκάνικα, σαλάμι, μπέικον, ζαμπόν (ακόμη ζαμπόν γαλοπούλας) ή άλλα αλλαντικά. Μπορείτε να προτιμάται κοτόπουλο, γαλοπούλα ή κουνέλι 2 φορές την εβδομάδα. Τρώτε περισσότερα λιπαρά ψάρια 2 φορές την εβδομάδα. Βαλτέ τα όσπρια στην διατροφή σας τουλάχιστο 1 φορά την εβδομάδα .Ενώ τα λαδερά 1 φορά την εβδομάδα. Επίσης με όλα τα φαγητά σας να κάνετε μία σαλάτα καταναλώστε 7- 9 μερίδες,φρούτων και λαχανικών καθημερινά. Τέλος αποφύγετε τροφές με κρυμμένη ζάχαρη και λιπαρά πχ. τυριά διαίτης ή δημητριακά προγεύματος χωρίς ζάχαρη και μαργαρίνη.
Πηγές
Βικιπαίδια -χορτοφαγία
Βικιπαίδια- Αυστηρή χορτοφαγία
Οφέλη και κίνδυνοι από τη ζωή χωρίς κρέας
Αύξηση βάρους. Οι άπειροι χορτοφάγοι ή όσοι δεν ικανοποιούνται γευστικά από τα λαχανικά μπορούν εύκολα να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες γαλακτοκομικών ή αμυλούχων τροφίμων, όπως είναι το ψωμί, τα κράκερς και τα κριτσίνια, επειδή είναι βολικά και νόστιμα. Αυτή η τακτική μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την εύκολη και γρήγορη αύξηση του σωματικού βάρους.
Ευκολότερη κούραση. Η αναιμία, που προκαλείται από την έλλειψη του σιδήρου μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα κόπωσης και εξάντλησης. Ο σίδηρος που περιέχεται στα φυτικά τρόφιμα δεν είναι τόσο απορροφήσιμος όσο αυτός που περιέχεται στις ζωικής προέλευσης τροφές. Οι πηγές της Βιταμίνη C βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση του φυτικού σιδήρου.
Υψηλή κατανάλωση προϊόντων σόγιας. Υπάρχουν ενδείξεις πως η αυξημένη κατανάλωση προϊόντων σόγιας σχετίζεται με την ανάπτυξη άνοιας και καρκίνου του μαστού. Δυστυχώς, δεν έχει ξεκαθαριστεί ποια ποσότητα θεωρείται αυξημένη, αλλά κανείς δεν διατρέχει κίνδυνο καταναλώνοντας μέχρι 2 μερίδες την ημέρα.
Αυξημένος κίνδυνος οστεοπενίας-οστεοπόρωσης. Όσοι χορτοφάγοι αποκλείουν από τη διατροφή τους την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων δύσκολα καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες τους σε ασβέστιο, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν πρόωρα οστεοπενία και οστεοπόρωση. Χρειάζεται η συμβουλή ειδικού, διότι σε κάποιες περιπτώσεις η λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου κρίνεται απαραίτητη.
Η σωστή διατροφή του μέσου ενήλικα
Προτιμάται να τρώτε κόκκινο κρέας λιγότρο από μία φορά την εβδομάδα. Μπορείται να αποφεύγεται κρέατα που είναι επεξεργασμένο όπως λουκάνικα, σαλάμι, μπέικον, ζαμπόν (ακόμη ζαμπόν γαλοπούλας) ή άλλα αλλαντικά. Μπορείτε να προτιμάται κοτόπουλο, γαλοπούλα ή κουνέλι 2 φορές την εβδομάδα. Τρώτε περισσότερα λιπαρά ψάρια 2 φορές την εβδομάδα. Βαλτέ τα όσπρια στην διατροφή σας τουλάχιστο 1 φορά την εβδομάδα .Ενώ τα λαδερά 1 φορά την εβδομάδα. Επίσης με όλα τα φαγητά σας να κάνετε μία σαλάτα καταναλώστε 7- 9 μερίδες,φρούτων και λαχανικών καθημερινά. Τέλος αποφύγετε τροφές με κρυμμένη ζάχαρη και λιπαρά πχ. τυριά διαίτης ή δημητριακά προγεύματος χωρίς ζάχαρη και μαργαρίνη.
Πηγές
Βικιπαίδια -χορτοφαγία
Βικιπαίδια- Αυστηρή χορτοφαγία
Οφέλη και κίνδυνοι από τη ζωή χωρίς κρέας
